Herken jij je schaduwkanten?
Wat kun je doen om je eigen valkuilen te vermijden? Als je weet waar je op kunt letten erger jij je minder aan anderen die tegenovergesteld gedrag laten zien. Bovendien ergeren anderen zich dan minder aan het teveel van jouw kwaliteit.
Te veel van het goede werkt averechts
Als iets waar je van nature goed in bent wordt gewaardeerd door anderen kun je spreken over kwaliteiten of sterktes. Iedereen heeft (meerdere) kwaliteiten. Deze zullen zich in de loop der tijd sterk ontwikkelen. En waar je goed in bent, daar doe je automatisch meer van.
Jouw uitvergrote kwaliteiten kunnen onder bijvoorbeeld tijdsdruk, stress of zenuwen ontaarden in gedrag waarin je te veel van het goede doet. Zelf heb je dit niet direct in de gaten, maar voor een ander kan het irritatie opleveren. Dit is je valkuil.
Zo kan bijvoorbeeld jouw kwaliteit behulpzaamheid ervaren worden als bemoeizucht. Denk maar eens aan een situatie waarin je toch probeert te helpen terwijl de ander het zelf wil doen of de noodzaak niet ziet actie te ondernemen.
Soms krijg je een tip of kritiek van iemand als je in je valkuil bent gestapt. Heel fijn, want dan weet je wanneer je moet stoppen zodat je de ander niet (nogmaals) voor zijn hoofd stoot.
Dat wat jou raakt van een ander zegt alles over je eigen aandachtspunt
Wat vaak voorkomt bij een kwaliteit die je sterk hebt ontwikkeld is dat je gillend gek wordt als een ander het tegenovergestelde gedrag laat zien. Dit kun je beschrijven als een soort allergische reactie op het gedrag van de ander. Alsof iemand tegen je achillespees trapt, zo voelt het. In het voorbeeld van behulpzaamheid kan het heel moeilijk zijn om bijvoorbeeld onverschillig gedrag te verdragen van een ander. Omdat hij zo goed kan loslaten kan hij onverschillig worden om tegenwicht te geven als jij te behulpzaam (bemoeizuchtig) wordt. Zo kun je elkaar dus lekker in de haren zitten. Jouw aandachtspunt is dan om wat meer los te laten…
Een voorbeeld
Silvie past zich altijd heel makkelijk aan. Bij elke verandering kijkt ze naar de nieuwe mogelijkheden en probeert negatieve bijwerkingen te relativeren (kwaliteit). Soms leidt dit er toe dat ze dingen wat gelaten over zich heen laat komen. Anderen weten dan niet wat ze aan haar hebben en ze komen er niet achter wat haar mening is (valkuil). Zelf haat ze het gedrag van sommige collega's die onvermurwbaar tegengas geven als ze zich een beetje moeten inschikken (allergie). Het zou goed zijn als zij zich wat assertiever zou opstellen bij veranderingen (uitdaging).
Ga eens tegen jezelf in
Dat wat jou helpt is gedrag waarvoor je ook bang bent om aan anderen te laten zien. Je bent vaak niet geoefend en erkend in gedrag dat jouw uitdaging vormt. Als je van jezelf bijvoorbeeld heel daadkrachtig bent voel jij je niet comfortabel als je alleen geduldig kunt toekijken in een bepaalde situatie. Je gaat deze situatie dan liever uit de weg. Stel je voor dat je passief gedrag gaat vertonen! Toch is geduld nodig om te voorkomen dat je gaat forceren iets voor elkaar te krijgen vanuit een te veel van het goede van jouw kwaliteit daadkracht.
Ben jij wel eens verliefd geworden op je tegenpool? Je bewondert ongetwijfeld zijn of haar kwaliteit. Logisch, want dat is jouw uitdaging!
Van je tegenpool leer je het meest
- Ga op zoek naar de kwaliteit van gedrag waar jij niet tegen kan.
- Probeer deze kwaliteit zelf uit – naast je eigen kwaliteit – in lastige situaties.
- Dit is je uitdaging: de oplossing voor jezelf om ineffectief gedrag te vermijden.
- Je uitdaging kun je ook ontdekken door te bedenken wat het positief tegenovergestelde gedrag is van jouw valkuil.
- Door je uitdaging vaker in te zetten vorm je een soort grensbewaking om je kwaliteit volledig te kunnen gebruiken. Daardoor floreer je in kwaliteit, stap je minder snel in je eigen valkuil en krijg je minder last van mensen die jouw allergie weerspiegelen.
Dat betekent in het voorbeeld van Silvie dat als zij wat assertiever zou worden, ze haar mening eerder en meer zou uiten over negatieve bijwerkingen bij veranderingen. Hierdoor zou ze minder gelaten grote veranderingen accepteren en zich vol overgave inschikken op de veranderingen waar ze zich goed bij voelt. Bovendien zal zij dan minder irritatie voelen bij collega's die stellig op hun strepen staan.
Ontdek je eigen patroon
Hoewel het goed is je kwaliteit optimaal in te zetten is het dus handig te weten wanneer je er te veel van laat zien. Vooral omdat het gelinkt is aan dát wat je in conflict brengt met een ander. Als je dit voor jezelf eenvoudig wilt kaderen kun je jouw kwaliteit makkelijk 'doorvertalen' in valkuil, uitdaging en allergie met het Kernkwadrant van bedrijfskundige Daniël Ofman. Middels dit Kwadrant kun je dus eigenschappen van jezelf doorvertalen. Hoe? Vul in het gegeven voorbeeld jouw eigen woord in. Het maakt niet uit waar je begint. Door dit model zie je direct wat je kunt doen om op een constructieve manier gebruik te maken van je eigen sterktes!
Pauline van den Berg |
103
2431
10170
